ഗുജറാത്ത് വംശഹത്യക്ക് 19 വര്‍ഷം: മോദിയില്‍ നിന്ന് യോഗിയില്‍ എത്തിയ ഹിന്ദുത്വം

ന്യൂഡല്‍ഹി: 2002 ഫെബ്രുവരി 27. ഗുജറാത്ത് വംശഹത്യയുടെ നടുക്കുന്ന ഓര്‍മകള്‍ നമ്മിലേക്ക് വീണ്ടും എത്തിയിരിക്കുന്നു. ഗ്രോധയില്‍ എസ് 6 ബോഗിയില്‍ ആളിപ്പടര്‍ന്ന തീ ഒരു വംശത്തെ മുഴുവന്‍ ഖബറിസ്ഥാനിലേക്കും തെരുവുകളിലേക്കും എടുത്തെറിയാനുള്ള ഹിന്ദുത്വ പരീക്ഷണമായിരുന്നുവെന്ന് ലോകത്തിന് തിരിച്ചറിയാന്‍ ദിവസങ്ങളും മാസങ്ങളുമെടുത്തു. ഗുജറാത്ത് മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന നരേന്ദ്രമോദിയെ പ്രധാനമന്ത്രി സ്ഥാനത്തേക്ക് എത്തിക്കുന്നതായിരുന്നു ആ വംശഹത്യ.

2002 ഫെബ്രുവരി 27. സമയം രാവിലെ 7.43. അയോധ്യയില്‍നിന്നു മടങ്ങുന്ന കര്‍സേവകരെയുംകൊണ്ട് സബര്‍മതി എക്‌സ്പ്രസ് ഗോധ്ര റെയില്‍വേസ്‌റ്റേഷനിലെ ഒന്നാമത്തെ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമില്‍ പ്രവേശിച്ചു. അഞ്ചുമണിക്കൂര്‍ വൈകിയെത്തിയ തീവണ്ടിയുടെ ചൂളംവിളിയില്‍ മരണത്തിന്റെ ശബ്ദമുണ്ടായിരുന്നു. ഗുജറാത്തെന്ന ഹിന്ദുത്വപരീക്ഷണശാലയിലെ ഏതോ നികൃഷ്ടമായ തലകളില്‍ രൂപംകൊണ്ട ഹീനപദ്ധതിയുടെ വിസില്‍മുഴക്കം കൂടിയായിരുന്നു ആ ചൂളംവിളി.

എസ് 6 ബോഗിയില്‍ ആളിപ്പടര്‍ന്ന തീ ഒരു വംശത്തെ മുഴുവന്‍ ഇല്ലായ്മചെയ്യുന്ന രീതിയിലേക്ക് ആളിപ്പടരാന്‍ അധികസമയം വേണ്ടിവന്നില്ല. ഏതു ക്രിയയ്ക്കും പ്രതിക്രിയയുമുണ്ടാവുമെന്ന നരേന്ദ്രമോദിയുടെ ആക്രോശത്തിനിടയില്‍ മതേതരശബ്ദങ്ങള്‍പോലും വിറങ്ങലിച്ചുനിന്നു. സബര്‍മതി എക്‌സ്പ്രസില്‍ കര്‍സേവകര്‍ മടങ്ങിവരുന്നു എന്ന വിവരം സംസ്ഥാനത്തെ ഇന്റലിജന്‍സ് വിഭാഗത്തിനുപോലും അറിവുണ്ടായില്ലെന്നിരിക്കെ 5 മണിക്കൂര്‍ വൈകിയെത്തിയ തീവണ്ടിക്കു മുന്‍കൂട്ടി ഗൂഢാലോചന നടത്തി എങ്ങനെ തീവയ്ക്കും എന്ന സാമാന്യയുക്തിയൊന്നും ആരെയും അലോസരപ്പെടുത്തിയില്ല.

സമാധാനത്തിന്റെയും അഹിംസയുടെയും അമരക്കാരനായ മഹാത്മാഗാന്ധിയെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ നാട്ടില്‍ത്തന്നെ പരാജയപ്പെടുത്തുന്നതില്‍ സംഘപരിവാരം വിജയംകണ്ട ദിനങ്ങളായിരുന്നു പിന്നീട്. നീറോ വീണ വായിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കെ ഗുജറാത്തിലെ 25 ജില്ലകളില്‍ 19ഉം കത്തിയെരിഞ്ഞു. സ്ത്രീകളും കുട്ടികളുമുള്‍പ്പെടെ 2500ഓളം മനുഷ്യ ജീവനുകള്‍ നിലവിളികളായി ഒടുങ്ങി.

സംഘര്‍ഷനാളുകളില്‍ ഗുജറാത്തില്‍ വിന്യസിച്ച സൈനിക തലവന്‍ ലഫ്റ്റനന്റ് ജനറല്‍ സമീറുദ്ദീന്‍ ഷാ കലാപ നാളുകളിലെ അനുഭവത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഓര്‍മക്കുറിപ്പുകളില്‍ വിവരിക്കുന്നുണ്ട്. 2002ലെ ഗുജറാത്ത് വംശഹത്യയെ നേരിടുന്നതില്‍ സര്‍ക്കാര്‍ കാണിച്ച അലംഭാവത്തിന്റെ നേര്‍ചിത്രമാണ് ദി സര്‍ക്കാരി മുസല്‍മാന്‍: ദി ലൈഫ് ആന്റ് ട്രാവൈല്‍സ് ഓഫ് എ സോള്‍ജ്യര്‍ എജുക്കേഷനിസ്റ്റ് എന്ന പുസ്തകം വരച്ചു കാട്ടുന്നത്. പോലിസ് തികഞ്ഞ പരാജയമായിരുന്നുവെന്ന് സമീറുദ്ദീന്‍ ഷാ പറയുന്നു.

കലാപത്തിന്റെ ആദ്യ ദിവസങ്ങളില്‍ പോലിസിന്റെ കൈയിലുണ്ടായിരുന്നത് ലാത്തി മാത്രമായിരുന്നു. തോക്ക് ഉപയോഗിക്കാനുള്ള ഉത്തരവ് ലഭിക്കാത്തതിനാല്‍ അവര്‍ വെറും കാഴ്ച്ചക്കാരായി. ആയുധങ്ങളുമായി മുസ്‌ലിം ഗ്രാമങ്ങളും വീടുകളും വളഞ്ഞ ലഹളക്കാര്‍ക്കു നേരെയല്ല മറിച്ച് ഭീതിയില്‍ കഴിഞ്ഞിരുന്ന ന്യൂനപക്ഷങ്ങളുടെ വീടുകളുടെ ജനാലകളിലേക്കാണ് പോലിസ് വെടിയുതിര്‍ത്തതെന്ന് അദ്ദേഹം പറയുന്നു.

2002 ഫെബ്രുവരി 27ന് ഗോധ്രയില്‍ തീവണ്ടിക്ക് തീയിട്ടതില്‍ പ്രതിഷേധിച്ച് 28ന് ഹിന്ദുത്വ സംഘടനകള്‍ ബന്ദിന് ആഹ്വാനം ചെയ്തിരുന്നു. തീപ്പിടിത്തത്തില്‍ വെന്തെരിഞ്ഞ മൃതദേഹങ്ങള്‍ അഹ്മദാബാദിലെത്തിച്ച് നഗരപ്രദക്ഷിണം നടത്തിയതാണ് കലാപത്തീ പടര്‍ത്തിയത്. ന്യൂനപക്ഷ വിഭാഗങ്ങള്‍ക്കെതിരേ വ്യാപകമായ കൊള്ളയും കൊലയും കൊള്ളിവയ്പ്പും നടന്നു. വൈകുന്നേരത്തോടെയാണ് കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം വഴി സംസ്ഥാന സര്‍ക്കാര്‍ പട്ടാളത്തെ വിളിച്ചത്. ജോധ്പൂരില്‍ നിന്ന് വ്യോമ മാര്‍ഗം ഗുജറാത്തിലെത്താനും കലാപം എത്രയും പെട്ടെന്ന് അടിച്ചമര്‍ത്താനുമായിരുന്നു സൈനിക മേധാവി ജനറല്‍ പാഡിയുടെ നിര്‍ദേശമെന്ന് സമീറുദ്ദീന്‍ ഷാ തന്റെ പുസ്തകത്തില്‍ പറയുന്നു. എന്നാല്‍, തികച്ചും വിജനമായ വ്യോമതാവളത്തിലാണ് അര്‍ധരാത്രിയോടെ സൈന്യം ചെന്നിറങ്ങിയത്. എവിടെയാണ് തങ്ങള്‍ക്ക് പോകാനുള്ള വാഹനങ്ങള്‍ എന്ന് ചോദിച്ചപ്പോള്‍ സര്‍ക്കാര്‍ എല്ലാം ഒരുക്കിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയാണെന്നായിരുന്നു ബന്ധപ്പെട്ട ഉദ്യോഗസ്ഥന്റെ മറുപടി. കാര്യങ്ങള്‍ക്ക് ഗതിവേഗം വരണമെങ്കില്‍ മുഖ്യമന്ത്രി തന്നെ വിചാരിക്കണം. മാര്‍ച്ച് 1ന് പുര്‍ച്ചെ 2 മണിക്ക് ഗാന്ധിനഗറിലെ മുഖ്യമന്ത്രിയുടെ വസതിയിലേക്ക് താന്‍ കയറിച്ചെന്നു. പ്രതിരോധ മന്ത്രി ജോര്‍ജ് ഫെര്‍ണാണ്ടസും അവിടെയുണ്ടായിരുന്നു. വൈകി അത്താഴം കഴിക്കുകയായിരുന്ന ഇരുവരും തന്നെ ഭക്ഷണത്തിന് ക്ഷണിച്ചു. സൈനികരെ ദ്രുതഗതിയില്‍ വിന്യസിക്കുന്നതിന് അടിയന്തരമായി വേണ്ട കാര്യങ്ങള്‍ താന്‍ വിവരിച്ചു. മാര്‍ച്ച് 1ന് രാവിലെ 7 മണിയോടെ 3000 സൈനികര്‍ വ്യോമതാവളത്തില്‍ എത്തിയെങ്കിലും തങ്ങളെ കൊണ്ടു പോവാന്‍ അപ്പോഴും വാഹനങ്ങള്‍ എത്തിയിരുന്നില്ല. ഏറ്റവും നിര്‍ണായകമായ സമയമാണ് ഇതിലൂടെ സൈന്യത്തിന് നഷ്ടപ്പെട്ടത്. തുടര്‍ന്നങ്ങോട്ടുള്ള ഓരോ നീക്കങ്ങളിലും സംസ്ഥാന സര്‍ക്കാരിന്റെ ഈ നിഷ്‌ക്രിയത്വം പ്രകടമായിരുന്നു. തികഞ്ഞ പക്ഷപാതിത്വത്തോടെയുള്ള പോലിസിന്റെ നീക്കങ്ങളും കൂടിയായപ്പോള്‍ ഒരു സംസ്ഥാനം മുഴുവന്‍ കത്തിയെരിഞ്ഞുവെന്ന് സമീറുദ്ദാന്‍ ഷാ വിവരിക്കുന്നു.

ആയിരക്കണക്കിനാളുകളെ കുരുതിച്ചോരയില്‍ മുക്കിയ വംശഹത്യയുടെ അംബാസഡര്‍മാര്‍ ഇന്ന് ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥം വാഴുമ്പോള്‍ മറന്നുകളയേണ്ട ഒരു ദുരന്തമായി ഗുജറാത്ത് വിട്ടുകളയാന്‍ മനുഷ്യസ്‌നേഹികള്‍ക്കാവില്ല. അഗ്‌നിനാളങ്ങള്‍ നക്കിയെടുക്കുമ്പോള്‍ ഗുജറാത്തിന്റെ തെരുവോരങ്ങളില്‍ നിന്നുയര്‍ന്ന പിഞ്ചുകുഞ്ഞുങ്ങളുടെ നിലവിളി നീതിബോധമുള്ളവരുടെ കാതുകളെ ഇന്നും കിടിലംകൊള്ളിക്കുകയാണ്.

വംശഹത്യയുടെ 19 വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കിപ്പുറം ഹിന്ദുത്വ പരീക്ഷണങ്ങള്‍ പുതിയ തന്ത്രങ്ങളും സോഷ്യല്‍ എന്‍ജിനീയറിങ്ങും ഭരണകൂട ഭീകരതയുമായി കൂടുതല്‍ രൗദ്രഭാവം പൂണ്ടിരിക്കുന്നു. മോദിയുടെ ഗുജറാത്തില്‍ നിന്ന് യോഗിയുടെ ഉത്തര്‍പ്രദേശിലേക്കുള്ള കടും കാവിയിലേക്കുള്ള ദൂരമാണ് പിന്നിട്ട കാലം ഹിന്ദുത്വര്‍ താണ്ടിയത്. ഹിന്ദുത്വക്കെതിരേ വിസമ്മതത്തിന്റെ, പ്രതിരോധത്തിന്റെ പുതിയ മുദ്രാവാക്യങ്ങളുമായി നവ സാമൂഹിക പ്രസ്ഥാനങ്ങളും രാഷ്ട്രീയ പാര്‍ട്ടികളും ചുവടുറപ്പിച്ച് വരുന്നുണ്ട് എന്നുള്ളത് മാത്രമാണ് ജനാധിപത്യ സമൂഹത്തിനുള്ള ഏക പ്രതീക്ഷ. 2020ല്‍ പൗരത്വ പ്രക്ഷോഭങ്ങളിലും ഇപ്പോള്‍ കര്‍ഷക പോരാട്ടങ്ങളിലും ഇന്ത്യന്‍ ജനത തെരുവുകള്‍ കീഴടക്കിയത് പുതിയ പ്രഭാതത്തെ കുറിച്ചുള്ള സൂചനള്‍ തന്നേയാണ്.